Αποσπάσματα της ενδιαφέρουσας ομιλίας του Θανάση Σχίζα στην εκδήλωση τριτέκνων.

Θανάσης Σχίζας

Υπεύθυνος Διαχείρισης Αντιδραστηρίων

Φαρμακευτικό Τμήμα

 Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών.  Π. @ Α Κυριακού

Ένας από τους βασικούς λόγους της ανάγκης τακτικών επισκέψεων του μωρού σας στον Παιδίατρο είναι η χορήγηση των εμβολίων.Η πρώτη ερώτηση που γίνεται συνήθως από τους γονείς στον παιδίατρο μετά την εξέταση και τον πρώτο εμβολιασμό του παιδιού τους είναι.: «Γιατρέ, πότε πρέπει να έρθουμε για το επόμενο εμβόλιο;». Η χορήγηση των εμβολίων ως απαραίτητη φροντίδα για το μεγάλωμα υγιών παιδιών είναι χαρακτηριστικό προηγμένης κοινωνίας.

Τα εμβόλια περιέχουν αντιγόνα, δηλαδή ουσίες που προέρχονται από λοιμογόνους παράγοντες (ιούς ή μικρόβια), επεξεργασμένους με τέτοιον τρόπο, ώστε χορηγούμενα στο μωρό να διεγείρουν την άμυνα του οργανισμού, χωρίς να προκαλούν νόσηση. Σκοπός τους

είναι η πρόληψη συγκεκριμένων σοβαρών νοσημάτων. Κάθε χρόνο τα εμβόλια προλαμβάνουν μέχρι 3 εκατομμύρια θανάτους και αποτρέπουν αναπηρίες σε 750.000 παιδιά. Χάρη στη συστηματική εφαρμογή προγραμμάτων εμβολιασμού, οι αναπτυγμένες χώρες έχουν καταφέρει την εξάλειψη θανατηφόρων νοσημάτων, όπως η ευλογιά και η πολιομυελίτιδα, αλλά και τη δραματική μείωση άλλων σοβαρών νοσημάτων, όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, η ιλαρά και η ερυθρά.

Κάθε χώρα καταρτίζει ένα Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών με κριτήριο επιδημιολογικά, οικονομικά δεδομένα και στοιχεία αποτελεσματικότητας και ασφάλειας των εμβολίων, το οποίο ανανεώνεται τακτικά. Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα της χώρας μας, τα εμβόλια που πρέπει να γίνονται μέσα στον πρώτο χρόνο της ζωής, αρχίζοντας από τον 2ο μήνα, αφορούν την πρόληψη της διφθερίτιδας, του τετάνου, της πολιομυελίτιδας, του κοκκύτη, του αιμόφιλου της ινφλουέντσας τύπου Β, της ηπατίτιδας Β, του πνευμονιόκοκκου, του μηνιγγιτιδόκοκκου-C και του ροταϊού.

Όλα τα διαθέσιμα εμβόλια είναι αποτελεσματικά και ασφαλή και έχουν ελάχιστες αντενδείξεις. Σε περίπτωση παρουσίας πυρετού, οι εμβολιασμοί αναβάλλονται μέχρι την ανάρρωση του μωρού. Πριν από τον εμβολιασμό, το μωρό πρέπει να εξετάζεται πάντοτε από παιδίατρο. Δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι όλα τα εμβόλια διατηρούνται στο ψυγείο, ενώ πάντοτε πρέπει να ελέγχεται η ημερομηνία λήξης τους.

Οι εμβολιασμοί πρέπει να γίνονται σύμφωνα με το συνιστώμενο χρονοδιάγραμμα, σε περίπτωση όμως αμέλειας χορηγούνται αργότερα, με την εξαίρεση του εμβολίου έναντι του ροταϊού που γίνεται αποκλειστικά στα βρέφη μέχρι την ηλικία των 8 μηνών. (Ροταϊός: για την οξεία γαστρεντερίτιδα)

Επίσης, αν για κάποιον λόγο δε γίνει μία δόση στο ενδεδειγμένο χρονικό διάστημα, οι προηγούμενες δόσεις δεν χάνονται και ο εμβολιασμός συνεχίζεται από εκεί και πέρα.

Η έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς συμπίπτει για τους περισσότερους γονείς με την κατάλληλη χρονική στιγμή για έναν γενικό έλεγχο της υγείας των παιδιών τους. Η όραση, η ακοή, η σωματική ανάπτυξη είναι συνήθως οι τομείς που προηγούνται στον παιδιατρικό έλεγχο. Στην συνέχεια, όμως, πρέπει να δοθεί προσοχή και στα εμβόλια που πρέπει να γίνουν – τα προγραμματισμένα ή αυτά που παραμελήθηκαν.

Άλλωστε, τα εμβόλια στις μέρες μας αποτελούν το σημαντικότερο μέσο της προληπτικής ιατρικής και διαφυλάττουν την υγεία των παιδιών από σοβαρά προβλήματα για όλη την ζωή τους.

Τα απαραίτητα εμβόλια

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Υγείας, ο εμβολιασμός των παιδιών ξεκινά από το τέλος του 2ου μήνα και επαναλαμβάνεται κάθε έναν με δύο μήνες, μέχρι να συμπληρωθούν οι δόσεις των εμβολίων.

Τα εμβόλια κατά τον πρώτο χρόνο ζωής του παιδιού είναι πολλά και αφορούν τη διφθερίτιδα, τον τέτανο, την πολιομυελίτιδα, τον κοκίτη, τον αιμόφιλο της ινφλουέντσας, την ηπατίτιδα-Β (όλα αυτά μπορούν να γίνουν και μαζί σαν εξαπλό εμβόλιο), τον πνευμονιόκοκκο, τον μηνιγγιτιδόκοκκο-C (νέο εμβόλιο υποχρεωτικό 120 ευρώ, δυστυχώς δεν έχει μπει στην συνταγογράφηση και τον ροταϊό(γαστρεντερίτιδας). Έπειτα ακολουθούν επαναληπτικοί εμβολιασμοί.

Στους 15 μήνες το παιδί κάνει το εμβόλιο για  ιλαρά-ερυθρά-παρωτίτδα, την ανεμοβλογιά, και τη δερμοαντίδραση μαντού, ενώ στους 18 μήνες γίνεται η τελευταία επαναληπτική δόση για μηνιγγίτιδα και την ηπατίτιδα-Α. Στα 2 έτη γίνεται η τελευταία επαναληπτική δόση για τον πνευμονιόκοκο.

Από την ηλικία των 6 μηνών έως 5 ετών, μία φορά τον χρόνο (συνήθως κάθε Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο) τα παιδιά συστήνεται να κάνουν το εμβόλιο της εποχικής γρίπης, το οποίο είναι απόλυτα ασφαλές και προστατεύει τα παιδιά από βαριάς μορφής γρίπη που μπορεί να τα «στείλει» ακόμα και στο νοσοκομείο.

Στα 5 έτη, που το παιδί θα πάει στο νηπιαγωγείο, γίνονται επαναληπτικά εμβόλια ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας και ανεμοβλογιάς (είτε ξεχωριστά είτε σε μία σύριγγα).

Εφόσον μέχρι τα 5 έτη οι εμβολιασμοί έχουν γίνει σωστά, δεν υπάρχει άλλο εμβόλιο να γίνει μέχρι την ηλικία των 11 ετών. Στα 11 έτη, πλέον, υπάρχει ειδικά κατασκευασμένο για έφηβους και ενήλικες τετραδύναμο εμβόλιο που θα συνεχίσει να το προστατεύει από τη διφθερίτιδα, τον τέτανο, τον κοκίτη και την πολιομυελίτιδα. Επίσης, καλό είναι να γίνει ένα ακόμα νέο εμβόλιο μηνιγγίτιδας που κυκλοφόρησε πρόσφατα στην χώρα και προστατεύει από στελέχη μηνιγγιτιδοκόκκου.

Από τα 11 χρόνια και μέχρι το τέλος της ζωής μας, οι γιατροί συνιστούν εμβολιασμό για διφθερίτιδα και τέτανο, μία φορά κάθε 10 χρόνια. Τα κορίτσια ηλικίας από 12 έως 15 ετών πρέπει επιπλέον να κάνουν το εμβόλιο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, το οποίο είναι δωρεάν.

Εμβολιασμοί και σχολείο

Προκειμένου να εγγραφούν στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, όλα τα παιδιά στην Ελλάδα υποχρεούνται να αποδείξουν ότι έχουν εμβολιαστεί σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, προκειμένου να προστατευθεί η δημόσια υγεία.

Πρόσφατα, μάλιστα, το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε πως πιστοποιητικά υγείας για εγγραφή στο σχολείο θα χορηγούνται από τα νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας του ΕΣΥ. Για τον σκοπό αυτό, συγκροτούνται αυτές τις μέρες κλιμάκια γιατρών με ειδικότητες οδοντιάτρων, καρδιολόγων, οφθαλμιάτρων και κατά περίπτωση παιδιάτρων που θα εξυπηρετούν τους προσερχόμενους γονείς, με κατάλληλο προγραμματισμό, στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων και στα κέντρα υγείας

Αφού το παιδί ελεγχθεί από τις παραπάνω ειδικότητες θα λαμβάνει ένα ενιαίο πιστοποιητικό υγείας, εύκολα και γρήγορα.

Στο σχολείο πλέον, στην Ά Δημοτικού έχει καθιερωθεί να γίνεται το εμβόλιο της φυματίωσης (BCG). Tο εμβόλιο προφυλάσσει από την ασθένεια παιδιά με αρνητική αντίδραση στο τεστ Mαντού. Δεν είναι υποχρεωτικό εμβόλιο, ωστόσο οι περισσότεροι γιατροί συνιστούν να γίνεται για προληπτικούς λόγους.

Δωρεάν Παιδικός Εμβολιασμός για ανασφάλιστους και άνεργους γονείς

Αξίζει να αναφερθούμε στην Εκστρατεία Παιδικού Εμβολιασμού για παιδιά ανασφάλιστων γονέων και γονέων χρονίως ανέργων, καθώς και για παιδιά που ζουν στην Ελλάδα χωρίς καμία ιατρική παρακολούθηση, που ξεκινά το Ιατρείο Κοινωνικής Αποστολής του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και του Φιλανθρωπικού Οργανισμού ΑΠΟΣΤΟΛΗ της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών από την 1η Σεπτεμβρίου 2012.

Πιο συγκεκριμένα, σε 7 σημεία της Αθήνας - στο Ιατρείο Κοινωνικής Αποστολής και στα 6 παραρτήματά του στους Δήμους Ίλιου, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Ηλιούπολης και Ν. Ηρακλείου, Περιστερίου και στη Μητρόπολη Περιστερίου θα καταγράφονται τα εμβόλια που χρειάζεται κάθε ανασφάλιστο παιδί από εθελοντές παιδιάτρους που στελεχώνουν τους ανωτέρω εμβολιαστικούς σταθμούς.

Πληροφορίες για τους τόπους και το χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών δίνονται στο Ιατρείο Κοινωνικής Αποστολής στο τηλέφωνο 801 - 11 – 90009 και στη διεύθυνση Σεβαστουπόλεως 113, 3ος όροφος.