Περιφέρεια Αττικής: Επτά αλήθειες για το νέο Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων

 

 

Από τον Σεπτέμβριο του 2019,

η Αττική έκανε στροφή στην «πράσινη»διαχείριση των απορριμμάτων

 

Από τον Σεπτέμβριο του 2019 μέχρι σήμερα, η Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής και του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής, έχουν βάλει μπροστά την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την προώθηση της ανακύκλωσης και την εφαρμογή ενός φιλικού προς το περιβάλλον μοντέλου διαχείρισης των στερεών αποβλήτων.

 

Με συγκεκριμένες ενέργειες και πρωτοβουλίες, η Αττική γυρίζει σελίδα , αφήνει πίσω της την ντροπή της ταφής των απορριμμάτων στη Φυλή και μετατρέπεται σταδιακά στην πιο «πράσινη» Περιφέρεια της χώρας.Μέσα σε τρία χρόνια, έγιναν στον τομέα διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική, όσα δεν έγιναν τις προηγούμενες δεκαετίες.

 

Οι δυνάμεις της αδράνειας διαστρεβλώνουν συστηματικά την αλήθεια.

Έκτισαν πολιτικές καριέρες στην πλάτη των πολιτών και τώρα ξεβολεύονται.

 

Από την αρχή της νέας προσπάθειας , οι δυνάμεις της αδράνειας , που οδήγησαν την Αττική στη σημερινή αδιέξοδη κατάσταση να είναι πρωταθλητής στην ταφή αποβλήτων και ουραγός στην ανακύκλωση , προσπάθησαν να μας συκοφαντήσουν.

 

Ακόμη και σήμερα, σε μια περίοδο που ο ΕΔΣΝΑ και η Περιφέρεια Αττικής δρομολογούν σημαντικές πρωτοβουλίες στην ανακύκλωση και στη δημιουργία σύγχρονων υποδομών επεξεργασίας απορριμμάτων, γίνεται από την πλευρά τους μια συστηματική προσπάθεια δημιουργίας σύγχυσης και αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης σχετικά με το πραγματικό περιεχόμενο του Νέου Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και τις διαδικασίες έγκρισης αυτού.

 

Στην προσπάθεια αυτή ανακατεύονται χυδαία ψέματα και στοχευμένες ανακρίβειες, ενώ αναδεικνύεται και ηπρωτοφανής τους άγνοια για τα πραγματικά δεδομένα του ζητήματος. 

 

Είναι προφανές ότι  κάποιοι που στο παρελθόν έκτισαν πολιτικές και κομματικές καριέρες στην πλάτη των κατοίκων της Αττικής, επενδύοντας στη διαιώνιση των προβλημάτων, τώρα ξεβολεύονται. Αισθάνονται εξαιρετικά άβολα με όσα υλοποιεί η σημερινή Διοίκηση της Περιφέρειας και ο Περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης.

 

Τους ενοχλούν οι συγκρίσεις όσον αφορά την ικανότητα και την αποτελεσματικότητα και για το λόγο αυτό, είτε λένε συνειδητά ψέματα, είτε προσπαθούν να μετατοπίσουν την κουβέντα για να μην τοποθετηθούν επί της ουσίας. Δεν θα τους κάνουμε το χατίρι. 

 

Στα ψέματά τους θα απαντήσουμε με 7 αλήθειες και θα βάλουμε τα ζητήματα στην πραγματική τους διάσταση. 

 

Αλήθεια πρώτη, η Αττική αποκτά έναν νέο περιφερειακό σχεδιασμό διαχείρισης στερεών αποβλήτων που είναι «πράσινος», προωθεί τη δημοκρατική αποκέντρωση της διαχείρισης και δεν επιβαρύνει Δήμους και πολίτες.  

 

Ο νέος Περιφερειακός Σχεδιασμός που βρίσκεται σε διαδικασία έγκρισης , είναι πράσινος, γιατί στηρίζεται σε πέντε βασικούς άξονες:

 

1. την ανακύκλωση, 

2. την υιοθέτηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας, 

3. την περιφερειακή αποκέντρωση των χώρων διαχείρισης των απορριμμάτων μέσα από τη λειτουργία νέων «Πάρκων Κυκλικής Οικονομίας» και Μονάδων Διαχείρισης Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ), 

4. τον τερματισμό, με ορίζοντα το 2025, της ταφής απορριμμάτων στο χώρο της Φυλής, 

5. την ενεργό συμμετοχή των πολιτών της Αττικής στην υλοποίηση του σχεδιασμού αυτού, μέσα από την εκτέλεση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ενημέρωσης, εκπαίδευσης κι ευαισθητοποίησης τους.

 

 

Αλήθεια δεύτερη, η Αττική αποκτά, για πρώτη φορά, ολοκληρωμένο δίκτυο υποδομών ανακύκλωσης και ένα περιφερειακό δίκτυο ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων, που εξασφαλίζουν α. την επίτευξη των στόχων της ανακύκλωσης, β. την επεξεργασία του συνόλου των σύμμεικτων αποβλήτων και γ. την δραστική μείωση του υπολείμματος προς ταφή 

 

Με τον νέο σχεδιασμό:

 

1. Προβλέπεται η αποκέντρωση της διαχείρισης μέσα από τη λειτουργία 6 Πάρκων Κυκλικής Οικονομίας και 10 Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων, γεγονός που μειώνει δραστικά το φόρτο της ΟΕΔΑ Φυλής και τα κόστη μεταφοράς των δήμων.

 

2. Εξασφαλίζεται η δημιουργία «ενιαίου καμβά» υποδομών ανακύκλωσης σε 56 μέχρι σήμερα δήμους, με 100% χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και μηδενικό κόστος για τους πολίτες.

 

3. Προβλέπεται η δωρεάν παροχή στους δήμους:15.500 Κάδων για χωριστή συλλογή χαρτιού. 580 Υπόγειων  Γωνιών Ανακύκλωσης διαφόρων τύπων 2-4-5-6 θέσεων. 130 Κέντρων Ανακύκλωσης 3-4 θέσεων και 220 Έξυπνων Νησίδων και οικίσκων Ανακύκλωσης.

 

4. Προωθείται η μείωση της ταφής, μέσω της γενικευμένης ανακύκλωσης βιοαποδομήσιμων αποβλήτων που επιτυγχάνεται και με τη δωρεάν διανομή στους Δήμους από τον ΕΔΣΝΑ 200 υπερσύγχρονων καφέ απορριμματοφόρων για τη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων, καθώς και 35.000 καφέ κάδων, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα.

 

5. Δίνονται άμεσες λύσεις στο χρόνιο πρόβλημα των αποβλήτων και την ανάγκη να προχωρήσει άμεσα η ανακύκλωση , κάτι που αποτελεί επιθυμία των πολιτών της Αττικής , όπως απέδειξε έρευνα που πρόσφατα παρουσίασε ο ΕΔΣΝΑ

 

 

Αλήθεια τρίτη, δεν είναι η Περιφέρεια Αττικής και ο νέος ΠΕΣΔΑ, που προωθούν την ενεργειακή αξιοποίηση, αλλά ο νέος Εθνικός Σχεδιασμός.

 

Λένε ψέματα και παραπλανούν συνειδητά τους πολίτες όσοι υποστηρίζουν πως η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ προωθούν την ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων και ειδικότερα την καύση. 

 

Η αλήθεια είναι πως η κατασκευή και λειτουργία Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης προβλέπεται ρητά από τον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων – ΕΣΔΑ (βλ. ΦΕΚ A’ 185/29.09.2020) και πιο συγκεκριμένα:

 

·         Στη σελ. 9845 «υιοθετείται η ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων και των δευτερογενών καυσίμων, με στόχο την τελική μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται σε υγειονομική ταφή»  

·         Στη σελ. 9847, στην παράγραφο «Δίκτυα και Υποδομές» αναφέρεται ότι προβλέπεται η «Δημιουργία μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης των υπολειμμάτων ή/και των δευτερογενών καυσίμων, κάτι που θα επιτρέψει αφενός την περαιτέρω αξιοποίηση των αποβλήτων μέσω της παραγωγής ενέργειας και αφετέρου την επίτευξη του στόχου της κυκλικής οικονομίας για μείωση της τελικής διάθεσης σε ΧΥΤ, που να μην υπερβαίνει το 10% κ.β. του συνόλου των παραγόμενων ΑΣΑ»

·         Στην παράγραφο 2.1.5.3 σελ. 9881, στην παράγραφο «Ανάπτυξη δικτύου βασικών υποδομών επεξεργασίας και διάθεσης»,  αναφέρεται ότι απαιτούνται «Μονάδες Ενεργειακής Αξιοποίησης, στις οποίες μπορεί να γίνεται ανάκτηση ενέργειας με θερμική επεξεργασία των υπολειμμάτων των ΜΕΑ…».

 

Αλήθεια τέταρτη, η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ είναι υποχρεωμένοι να εναρμονίσουν τον ΠΕΣΔΑ με τον ΕΣΔΑ.

 

Ο ΕΔΣΝΑ, όπως και όλοι οι φορείς διαχείρισης που λειτουργούν στην Ελλάδα, είναι υποχρεωμένοι να εκπονήσουν ΠΕΣΔΑ εναρμονισμένο με τον ΕΣΔΑ και δεν μπορούν να τον αγνοήσουν, διότι είναι Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου (υπ’ αρ. 39/31.08.202). 

 

Επιπλέον, οι μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης δεν είναι αρμοδιότητα της Περιφέρειας ή του ΕΔΣΝΑ, αντίθετα, σύμφωνα με το άρθρο 63 του ν. 4819/2021 είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του ΥΠΕΝ:

 

·          «Οι διαδικασίες εκπόνησης ή ανάθεσης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών υπηρεσιών, όπως και χωροθέτησης και δημοπράτησης  των μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων, καθώς και ο συντονισμός και η εποπτεία υλοποίησης αυτών υπάγονται στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας»

·         Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 63 του ν. 4819/2021, η χωροθέτηση των εν λόγω μονάδων γίνεται σύμφωνα με τις προβλέψεις και τα σχετικά κριτήρια χωροθέτησης του Εθνικού́ Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων που εγκρίθηκε με την υπ’ αρ. 39/31.08.2020 Πράξη Υπουργικού́ Συμβουλίου. Στα πλαίσια αυτά, το ΥΠΕΝ έχει αναθέσει σε τεχνικό σύμβουλο τη χωροθέτηση των εν λόγω μονάδων και αναμένονται τα αποτελέσματα της σχετικής μελέτης. 

 

Με βάση τα παραπάνω , στο νέο ΠΕΣΔΑ προβλέπεται ότι επιβάλλεται από τη νομιμότητα και την κοινή λογική και μόνο. Πιο συγκεκριμένα:

 

·         Ο ΠΕΣΔΑ αναφέρει ότι «Σε περίπτωση υλοποίησης μονάδας ενεργειακής αξιοποίησης από το ΥΠΕΝ ή από άλλον φορέα, , θα εξεταστεί η δυνατότητα δημιουργίας ΜΕΑ ή/και ΜΑΑα σε συνέργεια με την εν λόγω μονάδα, εφόσον αυτό και χρονικά και με βάση άλλα κριτήρια είναι εφικτό κι ενδεδειγμένο». Δηλαδή, αν το ΥΠΕΝ χωροθετήσει μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης, θα εξεταστεί αν μπορεί στην ίδια χωροθέτηση να κατασκευαστεί και κάποια από τις υποδομές που προβλέπονται στο ΠΕΣΔΑ.

·         Επιπλέον, ο ΠΕΣΔΑ αναφέρει ότι «Προς επίτευξη των στόχων για ελαχιστοποίηση της ταφής, τα υπολείμματα της επεξεργασίας από τις ΜAAαθα οδηγούνται στις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης του άρθρου 63 του ν. 4819/2021 υπό τον σχεδιασμό  του ΥΠΕΝ.». Δηλαδή, το ΠΕΣΔΑ επαναλαμβάνει την αυτονόητη νομική υποχρέωση που  προκύπτει από τον ΕΣΔΑ και τίποτα παραπάνω. 

 

Σε κάθε άλλη περίπτωση, ο ΠΕΣΔΑ θα έπρεπε να προτείνει την κατασκευή και λειτουργία νέων ΧΥΤΥγια τη διαχείριση των υπολειμμάτων, αντί για την αξιοποίηση των μονάδων που το ΥΠΕΝ προτίθεται να φτιάξει. Όποιος είναι πρόθυμος να προτείνει νέους ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ στην Αττική, να το πει καθαρά και να πάρει θέση για το που και πως θα γίνουν. 

 

Αλήθεια πέμπτη, η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ δεν φοβούνται τη διαβούλευση για το νέο ΠΕΣΔΑ. Αντίθετα την επιδιώκουν με κάθε τρόπο.

 

Όσοι ισχυρίζονται ότι η σημερινή Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής αποφεύγει τη δημόσια διαβούλευση και τη συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο του ζητήματος του νέου ΠΕΣΔΑ, λένε συνειδητά ψέματα.

 

Η αλήθεια είναι  ότι ο ΕΔΣΝΑ και η Περιφέρεια Αττικής έχουν ήδη κάνει 4 ημερίδες (Μάιος 2021, Ιούνιος 2021, Νοέμβριος 2021, Ιούνιος 2022) ενημέρωσης και διαλόγου για το ΠΕΣΔΑ αλλά και για την ουσιαστική πρόοδο στα ζητήματα της ανακύκλωσης, της χωριστής διαλογής βιοαποβλήτων και την προώθηση των μεγάλων έργων επεξεργασίας. 

 

Πότε άλλοτε διοίκηση της Περιφέρειας οργάνωσε τέτοιο πλατύ και διάφανο δημοκρατικό διάλογο για το ΠΕΣΔΑ; Ποια άλλη διοίκηση συζήτησε 4 φορές με τους Δήμους και άκουσε προσεκτικά τις απόψεις τους πριν την ολοκλήρωση του ΠΕΣΔΑ; 

 

Αλήθεια έκτη , όλο αυτό το διάστημα αναπαράγονται ψέματα και καταφανώς λανθασμένοι ισχυρισμοί, σχετικά με τις φάσεις και το χρονοδιάγραμμα έγκρισης του ΠΕΣΔΑ, χωρίς καν όσοι τα λένε να μπαίνουν στον κόπο να διαβάσουν την κείμενη νομοθεσία. 

 

Τι λέει το άρθρο 55 του νόμου 4819/2021 ως προς τις προθεσμίες έγκρισης του ΠΕΣΔΑ; 

 

Ότι «το ΠΕΣΔΑ εγκρίνεται από την περιφέρεια με απόφαση του περιφερειακού συμβουλίου εντός δύο (2) μηνών από την έκδοση της αρνητικής απόφασης της παρ. 6 του άρθρου 5 ή την ολοκλήρωση της διαδικασίας του άρθρου 7 της υπό στοιχεία ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ. 107017/2006 κοινής απόφασης των Υπουργών, Εσωτερικών,  Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης,   Οικονομίας και Οικονομικών και 

Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων 

Έργων (Β’ 1225), όπως εκάστοτε ισχύει. 

 

Σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας των δύο (2) μηνών, η έγκριση του ΠΕΣΔΑ γίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η απόφαση έγκρισης του ΠΕΣΔΑ δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.»

 

Απαιτείται πρωτοφανής αβλεψία ή πολιτική κακεντρέχεια για να μη γίνει κατανοητό ότι σύμφωνα με το νόμο:

 

• Το Περιφερειακό Συμβούλιο συζητάει το ΠΕΣΔΑ αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία της ΣΜΠΕ σύμφωνα την ΚΥΑ ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ. 107017/2006 

 

• Η προθεσμία των 2 μηνών ημερών ξεκινάει με την έκδοση της αρνητικής απόφασης της παρ. 6 του άρθρου 5 ή την ολοκλήρωση της διαδικασίας του άρθρου 7 της ΚΥΑ ΥΠΕΧΩΔΕ / ΕΥΠΕ / οικ. 107017 / 2006 – η εν λόγω αρνητική απόφαση δεν έχει εκδοθεί ακόμα (η σχετική διαδικασία τρέχει από το ΥΠΕΝ) ούτε και η προαναφερόμενη διαδικασία έχει ολοκληρωθεί.

 

Επομένως όσοι αναπαράγουν τα περί 60 ημερών που έχουν παρέλθει ή θα παρέλθουν σύντομα είτε ψαρεύουν στα θολά νερά και σπεκουλάρουν ξεδιάντροπα είτε ψεύδονται με χυδαίο τρόπο. 

 

Η αλήθεια είναι πως για την έγκριση του ΠΕΣΔΑ,  σύμφωνα με το Ν. 4819/2021 (άρθρο 55) απαιτούνται τέσσερα βήματα:

 

1. Η γνώμη του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (έχει ήδη δοθεί θετική γνώμη με επιστολή του Γεν. Γρ. Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Μ. Γραφάκου από τις 26/5/2022).  

2. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας ως προς τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του ΠΕΣΔΑ σύμφωνα την ΚΥΑ ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ. 107017/2006 . Σε αυτή τη φάση εξέτασης της ΣΜΠΕ βρισκόμαστε τώρα. Προβλέπεται δημόσια διαβούλευση διάρκειας 30 ημερών  και γνωμοδοτήσεις από όλους τους αρμόδιους φορείς. 

3. Η έγκριση του τελικού κειμένου του ΠΕΣΔΑ,  από την Εκτελεστική Επιτροπή του ΕΔΣΝΑ, μετά τις όποιες αλλαγές προκύψουν από τη δημόσια διαβούλευση και τις γνωμοδοτήσεις. 

4. Η διαβίβαση του ΠΕΣΔΑ προς έγκριση από το  Περιφερειακό Συμβούλιο.

 

Αυτά τα βήματα θα ακολουθήσουμε και δεν θα επιτρέψουμε να χαθεί καμία προθεσμία , όπως κάποιοι ψευδώς ισχυρίζονται μιλώντας δήθεν για προθεσμία 60 ημερών, προκειμένου να μην περάσει από το ΠΕΣΥ Αττικής ο νέος ΠΕΣΔΑ .

 

Αλήθεια έβδομη, δεσμευόμαστε ότι θα φέρουμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής το νέο ΠΕΣΔΑ

 

Η σημερινή Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής δεσμεύεται ότι :

 

• Η συζήτηση για το ΠΕΣΔΑ θα γίνει στο Περιφερειακό Συμβούλιο, ακριβώς όπως απαιτεί η κείμενη νομοθεσία, μετά την διαβίβαση του τελικού κειμένου του, όπως αυτό θα προκύψει από τη δημόσια διαβούλευση και τις γνωμοδοτήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών. 

• Η συζήτηση θα γίνει με απόλυτη διαφάνεια και δημοκρατικό διάλογο. Τηρώντας την ισχύουσα νομοθεσία και όχι παραβιάζοντας το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο. 

 

Οι πολίτες απαιτούν λύση και όχι παράταση του προβλήματος

 

Εμείς δεν φοβόμαστε τις δημοκρατικές διαδικασίες . Εκπροσωπούμε τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών της Αττικής , οι οποίοι μας ζητούν να δώσουμε λύσεις κι όχι να παρατείνουμε το πρόβλημα. Ζητούν να προωθήσουμε την ανακύκλωση και να βάλουμε τέλος στη ντροπή της Φυλής και στο θάψιμο των σκουπιδιών.

 

Έχουμε εμπιστοσύνη στο σχέδιο μας και πιστεύουμε πως το επόμενο διάστημα θα αναδειχθεί ποιος θέλει και μπορεί να δώσει λύση στο μεγαλύτερο περιβαλλοντικό ζήτημα της Αττικής και ποιοι είναι αυτοί που θέλουν να διαιωνιστεί η σημερινή απαράδεκτη κατάσταση για να εξυπηρετήσουν μικροκομματικά και οικονομικά συμφέροντα.