Οι γείτονες μου οι ΡΟΜΑ

Κώστας Κεφαλογιάννης

Με αφορμή την παρ’ ολίγον  εκκένωση του καταυλισμού ΡΟΜΑ που βρίσκεται στο Χαλάνδρι, στο Νομισματοκοπείο, είδα και διάβασα πολλά σχετικά ρεπορτάζ.

Στη συντριπτική πλειονότητα τους αλληλέγγυα στο «δράμα» των τσιγγάνων, γεμάτα ανθρωπισμό και ευαισθησία και βαρύγδουπες εκφράσεις όπως «Το φασιστικό κράτος θέλει να πετάξει εκατοντάδες ανθρώπους και οικογένειες στο δρόμο, επειδή "χαλάνε" κάποια μεγαλεπήβολα επιχειρηματικά σχέδια... Ο σημερινός αγώνας των Ρομά στο Χαλάνδρι, είναι αγώνας ΟΛΩΝ μας». Αυτό δεν προέρχεται από ρεπορτάζ αλλά από στάτους στο Facebook – o φίλος που το έγραψε μπορεί να με εξαιρέσει. Ο συγκεκριμένος αγώνας δεν είναι  δικός μου. Δικό μου (ή εν πάση περιπτώσει της τράπεζας στην οποία το χρωστάω) είναι το διαμέρισμα απέναντι ακριβώς από τον καταυλισμό.

Έμενα εκεί από το 2002 έως το 2011 (έκτοτε μοιράζω το χρόνο μου ανάμεσα στο Χαλάνδρι και την

Κρήτη, οπότε και πάλι περνάω αρκετούς μήνες δίπλα στους αγαπημένους μου γείτονες). Όπως  μπορείτε να φανταστείτε λοιπόν, το κείμενο που ακολουθεί δεν αποτελεί ούτε ρεπορτάζ «ανθρωπιάς», ούτε δημοσιογραφική έρευνα. Αποτελεί προσωπική κατάθεση θυμού.

Οι ροχάλες και τα άγρια σκυλιά

Χαίρομαι πάρα πολύ όταν διαπιστώνω πόσοι προοδευτικοί, ανοιχτόμυαλοι άνθρωποι κυκλοφορούν στα social media αλλά και στα παραδοσιακά ΜΜΕ. Τους προσκαλώ όλους να περάσουν μια εβδομάδα στο σπίτι μου (εναλλάξ εννοείται, δεν έχω και τόσο χώρο). Κατά προτίμηση καλοκαίρι, όταν οι μπαλκονόπορτες μένουν ανοιχτές. Μετά θα ήθελα να  προσπαθήσουν να προβάλλουν τη δική τους εβδομάδα στον δικό μας χρόνο, χρόνια δεκαετίες. Να καταλάβουν δηλαδή κάποια πραγματάκια που ίσως τους ενοχλήσουν (η μουσική στη διαπασών μέσα στα μαύρα ξημερώματα επί μέρες, η ατελείωτη μπόχα που έρχεται κατευθείαν από τον καταυλισμό και τρυπώνει στο σαλόνι  σου, ο φόβος που σε υποχρεώνει να κάνεις ολόκληρο κύκλο προκειμένου φτάσεις στη Μεσογείων, τα -  βασανισμένα από τους μικρούς ΡΟΜΑ -  σκυλιά που έχουν αγριέψει και σε παίρνουν στο κυνήγι, τα αυτοκίνητα που οδηγούν ανήλικοι ραλίστες, οι ροχάλες που ενδεχομένως φας στα μούτρα ενώ απλώς περπατάς στη γειτονιά σου, οι πυροβολισμοί μέρα μεσημέρι, τα ατελείωτα μπινελίκια ανάμεσα σε «νοικοκυρές» που απλώνουν τη μπουγάδα κ.λ.π. ) για εμάς δεν είναι εξωτικό φωτορεπορτάζ. Είναι καθημερινότητα. Είναι η ζωή μας. Έτσι ζούμε, μέρα μπαίνει, μέρα βγαίνει. Κανείς δεν θα έπρεπε να ζει έτσι. Κανείς!

Το όρος Πατέρα και οι σημερινές συνθήκες

Σκέφτομαι ότι ίσως πράγματι οι εγκαταστάσεις στο όρος Πατέρα να μην πληρούν τις προϋποθέσεις για να φιλοξενήσουν οικογένειες με μικρά παιδιά. Και το ενδεχόμενο ενός καταυλισμού μακριά από τον πολιτισμό και την αστυνόμευση ακούγεται τρομακτικό: Αν ουδείς πηγαίνει να τους ελέγχει, ο νέος καταυλισμός ενδέχεται να εξελιχθεί σε μνημείο παραβατικότητας. Αλλά μην έχετε την εντύπωση ότι ο παλιός διαφέρει. Οι τωρινές συνθήκες διαβίωσης τον ΡΟΜΑ στο Χαλάνδρι αποκλείεται να υπερέχουν τον συνθηκών  στα Μέγαρα. Μα αποκλείεται! Παραπήγματα μέσα στη λάσπη, δίχως καμία προστασία από το κρύο, υποτυπώδης αποχέτευση (αυτά τα "νερά" που πατάω κάθε φορά που περνώ από εκεί με προβληματίζουν πολύ...), έτοιμα να πέσουν, με την πρώτη δυνατή βροχή, τον πρώτο δυνατό  αέρα.  Κι όμως, οι επικεφαλής του καταυλισμού δεν διαμαρτυρήθηκαν ποτέ για όλα ετούτα (όχι ουσιαστικά και πειστικά εν πάση περιπτώσει). Αν δεν είχαν κινηθεί οι νόμιμες διαδικασίες από  τους ιδιοκτήτες των οικοπέδων, δεν θα το κουνούσαν από  τις παράγκες τους. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Ότι δεν δίνουν δεκάρα για τις συνθήκες στο όρος Πατέρα. Δεν έγκειται εκεί το πρόβλημα τους κι ας ισχυρίζονται το αντίθετο μπροστά στις κάμερες. Απλώς δεν θέλουν να φύγουν από το Χαλάνδρι. Θέλουν να μείνουν κοντά στο κέντρο, μέσα στον αστικό ιστό και όχι στα βουνά.

ΟΚ, μαζί τους. Αλλά για να μείνουν στον αστικό ιστό θα πρέπει να τους επιβληθεί, όχι να τους ζητηθεί, να τους επιβληθεί να ζήσουν με τον τρόπο της υπόλοιπης κοινωνίας: Μέσα σε σπίτια, με συγκεκριμένους κανόνες υγιεινής, με σεβασμό στις ώρες κοινής ησυχίας, με όλες τις υποχρεώσεις που έχουν και οι υπόλοιποι.

Καμία υποχρέωση

Διότι μέχρι στιγμής στη συγκεκριμένη ιστορία ακούω μονάχα για τα δικαιώματα τους. Για τις υποχρεώσεις τους ούτε κουβέντα. Το κράτος έχει την υποχρέωση να τους βρει που να μείνουν, εφόσον τους διώχνει από -καταπατημένα- οικόπεδα. Οι ίδιοι δεν έχουν την υποχρέωση να πληρώνουν φόρους ώστε να γνωρίζουμε την οικονομική τους κατάσταση; Ευπαθής ομάδα, ναι, αλλά έλα που κάμποσα μέλη από αυτή την «ευπαθή ομάδα» έχουν πολύ περισσότερα χρήματα από τους περιοίκους! Αν αγαπούν τόσο το Χαλάνδρι, ας αγοράσουν ένα οικόπεδο στην περιοχή και ας χτίσουν για τους ίδιους και τους φίλους τους ωραία διαμερίσματα. Αν δεν μπορούν, ή δε θέλουν να το κάνουν, θα πάνε εκεί που ορίζει η πολιτεία. Που ακριβώς βρίσκετε το λάθος ;

Μιλάμε για ανθρώπους, όχι για σακιά, το ξέρω. Ξέρω επίσης στην πολυκατοικία μου οικογένειες με μικρά παιδιά που πέρασαν μήνες αγρύπνιας (τα μωρά δεν κοιμούνται εύκολα και το «Τσικουλάτα – τσίκι – τσίκι τα»  από χαλασμένα ηχεία στις τέσσερις το πρωί δεν το λες και ιδανικό δυνατό νανούρισμα). Κι αυτοί άνθρωποι είναι, όχι;

Η ένταξη στο κοινωνικό σύνολο

Η ομαλή ένταξη των ΡΟΜΑ στην ελληνική κοινωνία μοιάζει τη δεδομένη στιγμή με χαμένο στοίχημα. Πρώτα από όλα ευθύνεται η πολιτεία που δεν είχε ποτέ κάποιο συγκεκριμένο  σχέδιο και δευτερευόντως οι ίδιοι ο ΡΟΜΑ (οι ηγέτες τους κυρίως) που αντιλαμβάνονται αυτή την ένταξη ως «εμείς θα ζούμε όπως ακριβώς θέλουμε, κι εσείς θα μας ανέχεστε αλλιώς είστε ρατσιστές». Μόνο που μετά λύπης μου δηλώνω στους δημοκράτες και επιλεκτικά ευαίσθητους συναδέλφους, πως για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, να ενταχθούν δηλαδή οι ΡΟΜΑ ομαλά στο κοινωνικό σύνολο, θα χρειαστούν κάμποσα αντιδημοκρατικά μέτρα. Δεν πρόκειται να συμβεί με το "σεις" και με το "σας" ούτε με τη ρομαντική αντίληψη: «Απλώς έχουν διαφορετική φιλοσοφία και οφείλουμε να τη δεχτούμε». Οφείλουμε να τη δεχτούμε στο βαθμό που δεν επηρεάζει κανέναν άλλο. Ειδάλλως δεν οφείλουμε να δεχτούμε τίποτα. Εκείνοι οφείλουν να δεχθούν, εφόσον επιθυμούν να ζήσουμε μαζί κι αγαπημένοι ότι: Θα στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο. Ναι,  θα υπάρξει ρατσισμός και μάτια που θα κοιτάζουν τους μελαψούς μαθητές με αποδοκιμασία. Με λίγη υπομονή εντούτοις το πρόβλημα ξεπερνιέται. Πολλά παιδιά μεταναστών πέρασαν το ίδιο αλλά άντεξαν και σταδιακά έπαψαν να ξεχωρίζουν. Ενσωματώθηκαν.

Οφείλουν να δεχτούν επίσης ότι δεν θα παντρεύουν τα κορίτσια τους εννιά, δέκα, έντεκα χρονών. Αν θέλουν ρεύμα και νερό, θα έχουν φορολογική ενημερότητα.  Θα μαζεύουν τα σκουπίδια τους. Δεν θα ακούνε μουσική ότι ώρα γουστάρουν, σε όποια ένταση γουστάρουν. Οφείλουν να δεχτούν με πιο απλά λόγια ότι τους κανόνες τους φτιάχνει ο μεγάλος, κακός μπαλαμός. Τους αρέσουν, δεν τους αρέσουν. Δεν μπαίνει σε debate. Αν δεν θέλουν, αν προτιμούν το δικό τους τρόπο ζωής, ωραίο, ελεύθερο, αλήτικο, γοητευτικό όπως τον βλέπουν πολλοί «ποιητές» από την ασφάλεια τους καναπέ τους, τότε ας πάνε στα όρη. Και τη πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο δεν γίνεται. Λάθος. Στην προκειμένη περίπτωση φαίνεται ότι μάλλον γίνεται...

Υ.Γ. Αν όλα τα παραπάνω με καθιστούν ρατσιστή, ΟΚ, είμαι ρατσιστής. Σας διαβεβαιώ πάντως αν απέναντι μου δεν έμεναν ΡΟΜΑ αλλά Κρητικοί από το Μυλοπόταμο ή ξανθοί Νορβηγοί και έκαναν ακριβώς τα ίδια, ακριβώς ίδια θα ήταν και η αντίδραση μου. Δεν έχω πρόβλημα με τη φυλή, ούτε με τους Τσιγγάνους έναν προς έναν. Έχω γνωρίσει και ωραίους τύπους. Έχω πρόβλημα με τη συνολική συμπεριφορά τους και το γεγονός ότι με έχουν γραμμένο (κι εμένα και όλους τους περιοίκους) στα παλιότερα των υποδημάτων τους.

Όπως γραμμένους στα παλιότερα των υποδημάτων του, μας έχει και ο καινούργιος δήμαρχος Χαλανδρίου, καθώς αποδείχθηκε περίτρανα την Τρίτη (30/9).

* Διαβάστε ακόμη, το παλαιότερο άρθρο του Κώστα Κεφαλογιάννη με τίτλο "Η πολιτική ορθότητα βλάπτει τους τσιγγάνους"

* Ο Κώστας Κεφαλογιάννης  είναι δημοσιογράφος. Εργάστηκε στις εφημερίδες Εξουσία, Sportime, Εξέδρα των Σπορ και στους ραδιοφωνικούς σταθμούς Sportime 89,2 και Arrena 89,2. Αρθρογραφεί καθημερινά στο www.prismanews.gr και στο Contra.gr. Συνήθως είναι πιο φλύαρος από το βιογραφικό του...